Заңмен қақтығыстағы балалар

Балалар – әлеуметтік топтардың осал ең бірі. Сол немесе басқа себептер бойынша заңмен тікелей қатынастағы балалармен: егер де бұзушылықты ересектер жасаған болса, онда олар қылмыстық сипаттама алатын әрекет кіретін «мәртебелік құқық бұзушылықтар»; жәбірленуші-балалар бұзушылық жасаған балалар және қылмыстың куәгер балалары.

Кәмелетке толмағандардың қылмысы теріс, әлеуметтік-құқықтық құбылыстардың, атап айтқанда он сегіз жасқа толмаған тұлғалардың қоғамға қарсы және құқыққа қайшы әрекеттерді жасаған.

Қазақстанда заңмен қайшылыққа түскен және мектепте оқығысы келмейтін балалар және жасөспірімдерге арнайы білім беру ұйымдары бар, ол жерде құқық бұзұшылықтарды және әлеуметтік өмір салтына қарсы алдын-ала шаралар бойынша әлеуметтік-педагогикалық жұмыстар өткізіледі. Девианттық мінез-құлықты балалар үшін арнайы ұйымдар – бұл жүйелі түрде әкімшілік құқық бұзушылықтарды жасайтын, білім алудан қасақана бас тартатын, отбасынан жүйелі түрде кетіп қалатын, бір айдан бір жылға дейінгі мерзімде қоғамға қарсы іс-әрекеттер жасайтын балаларды орналастыратын оқу-тәрбиелік мекеме.

Қиын балалармен жұмыс – көптеген елдерде әлеуметтік жұмыс жүйесін құрайтын негізгілердің бірі болып табылады. Заңмен қатынасқа түскен балаларды қолдаудың тиімдірек тәсілдерін реформалау  және енгізу арнайы білім беру ұйымдары көрсететін қызметтердің маңыздылығын туғызды.

ЮНИСЕФ-тің зерттеулеріне сәйкес, әлеуметтік көзқарас тұрғысынан сот ісін жүргізу орбитасына түскен кәмелеттік жасқа толмаған балаларға әлеуметтік, құқықтық және психологиялық көмек көрсету бағдарламасының мақсаты отбасында болу арқылы қалпына келу мүмкіндігін және қоғамға қайта келудегі қиындықтарды сезбеуінен тұрады. Құқықтық көзқарас тұрғысынан баламалы бағдарламаларды аяқтаған балалар рецидивінің бірден аз пайызы, ал арнайы мектептер және колониялардың түлек балалары оқиғаның 90 пайызында қайта құқық бұзушылық жасайды.