Қылмыстың жекелеген түрлері бойынша кәмелетке толмағандардың қылмысы
Қылмыскерлік – белгілі уақыт кезеңі ағымында және сандық және сапалық көрсеткіштерді сипаттайтын нақты бір аумақта жасалған қылмыстан тұратын әлеуметтік-құқықтық құбылыс.
Мемлекеттік құқықтық статисика үшін ақпараттың көзі мемлекеттік құқықтық статистика және құқықтық статистика мен арнайы есепке алу субъектілерін арнайы есепке алуды жүргізу саласындағы ақпаратты жинау, өңдеу, жинақтау, жиынтық және өзектендіруді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының жанындағы Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті болып табылады.
Тіркелген қылмыстардың саны – қылмыстық заңнамамен қарастырылған, анықталған және ресми түрде есепке алынған қоғамға қауіпті іс-әрекеттердің саны.
Қылмыстың сипаты мен қоғамға қауіптілігінің дәрежесіне байланысты ауыр емес, ауырлығы орташа, ауыр, аса ауыр қылмыстар болып бөлінеді.
Қылмыс жасаған балалар - ішкі істер органдарында ресми түрде есепке алынған, қылмыстық іс қозғалған 14 жастан 17 жасқа дейінгі балалар мен жасөспірімдер.
Қылмыстық жауапкершілікке тартылған балалар – айыпталушы ретінде тарту туралы қаулы шығарылған 14 жастан 17 жасқа дейінгі балалар мен жасөспірімдер.
Кәмелетке толмағандардың қылмысы – қылмыс жасау кезіндегі жасы 18 жасқа емес, 14 жасқа толған қылмыс жасаған жасөспірімдер қылмыстарының жиынтығы.
Қылмыстың деңгейі – республика, облыс, аудан халқының белгілі санына (дұрысы 10 мың) есептеу бойынша тіркелген қылмыстардың саны. Кәмелетке толмағандар арасындағы жасалған қылмыстың таралу коэффициентін анықтау үшін 14-17 жастағы тұлғалардың саны формулаға қосылады.
Қылмыстың құрылымы қылмыстың бөлек түрлері саны мен тіркелген қылмыстың жалпы санын пайыздық қатынас сипаттайды (үлес салмағы). Бұл деректер арқылы қылмыстың сапалы сипаттамасының өзгеруі қандай қылмыстар есебінен жасалатынын анықтайды.
Қылмыстың жекелеген түрлері бойынша кәмелетке толмағандардың қылмысы
2000 | 2005 | 2010 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
Тіркелген қылмыстардың жалпы санындағы үлес салмағы, есептілік кезеңде істері ашылған немесе шешілген, пайызбен | 7 359 | 6 273 | 4 006 | 2 944 | 3 343 | 3 148 | 2 949 | 2 650 | 1 873 | 1 529 |
одан: | ||||||||||
аса ауыр | 5 422 | 155 | 105 | 35 | 39 | 49 | 43 | 25 | 46 | 62 |
ауыр | 1 555 | 1 093 | 461 | 614 | 574 | 487 | 601 | 704 | 561 | |
Тіркелген қылмыстардың жалпы санындағы үлес салмағы, есептілік кезеңде істері ашылған немесе шешілген, пайызбен | 6,6 | 7,3 | 5,2 | 2,3 | 2,3 | 2,2 | 1 | 2,3 | 1,1 | 1,1 |
кәмелет жасқа толмағандар және (немесе) олардың қатысымен жасалған қылмыстың жеке түрлері: | ||||||||||
адам өлтіру немесе адам өлтіруге оқталған | 128 | 98 | 61 | 17 | 16 | 27 | 23 | 15 | 27 | 11 |
денсаулыққа қасақана зиян келтіру | 121 | 122 | 89 | 49 | 62 | 57 | 74 | 64 | 80 | 60 |
зорлау және зорлауға оқталу | 90 | 61 | 26 | 14 | 17 | 16 | 3 | 9 | 7 | 24 |
қарақшылық | 300 | 363 | 157 | 30 | 53 | 36 | 37 | 30 | 6 | 8 |
тонау | 973 | 933 | 879 | 374 | 484 | 492 | 419 | 336 | 154 | 118 |
ұрлық | 3 701 | 3 197 | 1 925 | 1 493 | 1 783 | 1741 | 1 568 | 1 385 | 849 | 654 |
қорқытып алу | 266 | 201 | 110 | 98 | 81 | 56 | 51 | 26 | 16 | 12 |
мүлікті қасақана жою немесе бүлдіру | 20 | 15 | 5 | 6 | 4 | 5 | 1 | 4 | 4 | 0 |
алаяқтық | 42 | 155 | 140 | 101 | 114 | 119 | 121 | 131 | 154 | 86 |
автомобильді немесе өзге де көлік құралдарын ұрлау мақсатынсыз заңсыз иелену (қолға түсіру) | 96 | 174 | 124 | 195 | 168 | 101 | 145 | 162 | 80 | 71 |
қаруды, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды және жару құрылғыларын заңсыз сатып алу, беру, өткізу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру | 92 | 31 | 33 | 16 | 24 | 28 | 17 | 22 | 15 | 13 |
есірткі заттарды немесе психотроптық заттарды ұрлау не қорқытып алу | 9 | 4 | 3 | 1 | 7 | 6 | - | - | - | - |
есірткі құралдары, психотроптық заттар немесе сол тектестердің заңсыз айналымы, сондай-ақ есірткі құралдары немесе психотроптық заттардың айналым ережесін бұзу | 521 | 65 | 12 | 32 | 23 | 31 | 1 | 11 | 9 | 30 |