Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтары
Мүгедектерге арналған балалар үй-интернаты - бұл әлеуметтік қызмет көрсететін ұйым, медициналық және әлеуметтік мекеме, қамқорлыққа мұқтаж балалардың тұрақты тұруына, тұрмыстық және медициналық қызметтерге, сондай-ақ әлеуметтік және еңбекке бейімделуге арналған. Балалар үй-интернатында бес немесе алты күндік режимі бар бөлім немесе топ ұйымдастырылуы мүмкін.
Ата-анасының қамқорынсыз қалған балалар - келесі жағдайда жалғызбасты ата-анасының немесе екеуiнiң де қамқорлығынсыз қалған 18 жасқа дейінгі балалар:
- ата-анасының қайтыс болуы (жетім балалар);
- ата-аналардың ұзақ мерзiмде болмауы;
- ата-ана құқықтарының шектелуiне немесе олардан айрылуы;
- ата-анасы хабар-ошарсыз кетті деп танылуына, әрекет етуге қабілетсіз (әрекет қабілеттілігін шектеу);
- ата-анасының сырқаттануы;
- қылмыстың жасалуына күдіктілер мен айыпталушыларды күзетпен қамауға алатын орындарында болуы, ата-анасының бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеуi;
- ата-анасының баласын тәрбиелеуден немесе оның құқықтары мен мүдделерiн қорғаудан жалтаруына, оның iшiнде ата-анасының өз баласын стационарлық үлгідегі тәрбиелеу, емдеу және медициналық-әлеуметтік мекемесiнен алудан бас тартуы;
- заң тәртібімен белгіленген ата-анасының қамқорынсыз қалған балалар деп танылуы.
Мүгедек – тұрмыс-тіршілігінің шектелуiне және оны әлеуметтiк қорғау қажеттiгiне әкеп соқтыратын, ауруларға, мертігулерге (жаралануға, жарақаттарға, контузияларға), олардың зардаптарына, кемiстiктерге байланысты организм функциялары тұрақты бұзылып, денсаулығы нашарлаған адам.
Мүгедек бала – тұрмыс-тіршілігінің шектелуiне және оны әлеуметтiк қорғау қажеттiгiне әкеп соқтыратын, ауруларға, мертігулерге (жаралануға, жарақаттарға, контузияларға), олардың зардаптарына, кемiстiктерге байланысты организм функциялары тұрақты бұзылып, денсаулығы нашарлаған он сегiз жасқа дейінгі адам.
Балаларға арналған интернаттық мекемелер – балалардың тұруы мен оларды ұстау үшін жағдай жасайтын балалар үйі, әлеуметтік-педагогикалық мекемелер, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған мектеп-интернаттар, көмекші мектеп-интернаттар, арнайы жалпы білім беретін мектеп-интернаттар, арнайы емдеу-тәрбиелеу мекемелері және басқа мекемелер.
Мүгедектерге арналған балалар үй-интернаты - бұл әлеуметтік қызмет көрсететін ұйым, медициналық және әлеуметтік мекеме, қамқорлыққа мұқтаж балалардың тұрақты тұруына, тұрмыстық және медициналық қызметтерге, сондай-ақ әлеуметтік және еңбекке бейімделуге арналған. Балалар үй-интернатында бес немесе алты күндік режимі бар бөлім немесе топ ұйымдастырылуы мүмкін.
Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтары
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
| Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарында тұратын кәмелетке толмаған балалардың саны, барлығы | 4 795 | 6 286 | 6 174 | 6 356 | 7 648 | 7 109 | 7 539 | 6 953 | 6 137 | 2 636 | 2 109 |
| оның ішінде: | |||||||||||
| ата-аналардың қамқорынсыз қалған немесе олардың орнын басатын тұлғаларсыз қалғандар | 680 | 1 203 | 1 098 | 1 078 | 991 | 1 010 | 937 | 970 | 937 | 472 | 518 |
| қадағалаусыз қалған балалар мен жасөспірімдер | 4 027 | 4 969 | 5 013 | 5 120 | 6 472 | 5 843 | 6 306 | 5 830 | 5 089 | 2 111 | 1 556 |
| девианттық мінез-құлқы бар балаларға арналған арнайы білім беру ұйымдарына жіберілген | 88 | 114 | 63 | 92 | 83 | 139 | 207 | 103 | 81 | 28 | 19 |
| қатыгездік салдарынан әлеуметтік бейімсіздік пен әлеуметтік депривацияға әкеліп соғатын өмірлік қиын жағдайға тап болған балалар | 0 | 0 | 0 | 66 | 102 | 117 | 89 | 50 | 30 | 25 | 16 |
| Жалпы санынан кеткендер, барлығы | 4 483 | 5 984 | 5 801 | 6 110 | 7 376 | 7 001 | 7 231 | 6 685 | 5 970 | 2 153 | 2055 |
| оның ішінде: | |||||||||||
| ата-аналарына | 3 642 | 4 950 | 4 909 | 5 173 | 6 579 | 5 907 | 6 274 | 5 871 | 5 111 | 1 825 | 1 662 |
| жетім балалар мен АҚҚ балаларға арналған басқа білім беру ұйымдарына | 634 | 780 | 678 | 687 | 546 | 688 | 578 | 478 | 566 | 226 | 304 |
| қорғаншыға | 74 | 89 | 66 | 82 | 92 | 136 | 124 | 118 | 89 | 43 | 59 |
| патронатқа | 0 | 1 | 11 | 10 | 25 | 42 | 21 | 30 | 34 | 17 | 3 |
| асырап алуға | 0 | 0 | 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | - | 3 | 0 | 0 |
| баланы қабылдайтын отбасы | - | - | - | - | - | - | - | - | 5 | 0 | 0 |
| отбасы базасындағы отбасы үлгісіндегі балалар үйіне | - | - | - | - | - | - | - | - | 11 | 0 | 0 |
| девианттық мінез-құлқы бар балаларға арналған арнайы білім беру ұйымдарына | 89 | 121 | 74 | 98 | 79 | 115 | 132 | 103 | 113 | 29 | 18 |
| Қазақстан Республикасының басқа өңірлеріне | 19 | 23 | 34 | 37 | 38 | 44 | 41 | 21 | 21 | 0 | 6 |
| басқа елдердегі кәмелетке толмағандарды бейімдеу типі бойынша мекемелеріне | 21 | 18 | 24 | 7 | 11 | 11 | 13 | 7 | 17 | 13 | 2 |
| республиканың басқа өңірлеріне | 4 | 2 | 4 | 14 | 6 | 58 | 48 | - | - | 0 | 1 |
| Кәмелетке толмағандарға көмек көрсетілді, барлығы | 4 795 | 6 286 | 6 174 | 6 356 | 7 648 | 7 109 | 7 539 | 9 529 | 5 970 | 2 596 | 2 096 |
| оның ішінде: | |||||||||||
| психологтың | 2 397 | 3 143 | 3 087 | 3 178 | 3 824 | 5 087 | 3 770 | 4 776 | 5 970 | 2 410 | 1 691 |
| әлеуметтік педагогтың | 2 398 | 3 143 | 3 087 | 3 178 | 3 824 | 5 107 | 3 769 | 4 753 | 4 589 | 186 | 405 |